Θεραπεία Ορμονικής Υποκατάστασης

Νέες κατευθυντήριες γραμμές για τη θεραπεία των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης
θεραπεία Ορμονικής Υποκατάστασης (ΘΟΥ)

 J Clin Endocrinol Metab. Published online October 7, 2015

Οι γυναίκες με ή χωρίς συμπτώματα εμμηνόπαυσης, με χαμηλό κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνο του μαστού, μπορούν να πάρουν θεραπεία Ορμονικής υποκατάστασης (ΘΟΥ). Οι γυναίκες που μπορούν να πάρουν ΘΟΥ πρέπει να είναι λιγότερο από 10 χρόνια στην εμμηνόπαυση ή/και κάτω από την ηλικία των 60 ετών. Οι γιατροί αξιολογούν  το βασικό κίνδυνο της κάθε ασθενούς για καρδιαγγειακά νοσήματα ή καρκίνο του μαστού.  Στις περιπτώσεις υψηλού κινδύνου η χρήση της ΘΟΥ αποτελεί αντένδειξη και δεν χορηγείται.

Για την αξιολόγηση του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου χρησιμοποιείται το CVD risk-assessment scores

Το εργαλείο αξιολόγησης κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού αποτελούν οι οδηγίες του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου του Μαστού (National Cancer Institute Breast Cancer Risk Assessment Tool by the International Breast Intervention Study calculator)

Τα εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα ξεκινούν συνήθως μερικά χρόνια πριν από την τελική έμμηνο ρύση και έχουν απρόβλεπτη διάρκεια, από λίγα χρόνια μέχρι και πέραν των 13 χρόνων. Τα αγγειοκινητικά και ουρογεννητικά συμπτώματα χρήζουν άμεσης θεραπείας.
Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές της Ενδοκρινολογικής Εταιρείας, στοχεύουν στα δύο κύρια συμπτώματα δηλαδή αγγειοκινητικά συμπτώματα (εξάψεις / νυχτερινές εφιδρώσεις) και ουρο-γεννητικά όπως η κολπική ξηρότητα, πόνος κατά την επαφή, κάψιμο ή φαγούρα, συχνουρία, συχνές λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος κλπ. Η πιο αποτελεσματική θεραπεία για όλα τα συμπτώματα είναι η ΘΟΥ (κατά το Δρ Stuenkel).

Σύμφωνα με τις νέες κατευθυντήριες γραμμές είναι λιγότερο σαφές κατά πόσον το άγχος, η ευερεθιστότητα, κατάθλιψη, αίσθημα παλμών, ξηρότητα του δέρματος, απώλεια της λίμπιντο, και  κούραση μπορούν να αποδοθούν αποκλειστικά στην εμμηνόπαυση.

Οι υποψήφιες για ΘΟΥ μετά από υστερεκτομή συνιστάτε να τους χορηγηθεί μόνο υποκατάστατο οιστρογόνου. Οι γυναίκες που έχουν μήτρα, χρειάζονται τον συνδυασμό οιστρογόνου μαζί με  προγεστερόνη για την πρόληψη υπερπλασίας και καρκίνου του ενδομητρίου. Πρόσθετες ορμονικές επιλογές για γυναίκες με μήτρα περιλαμβάνουν τα οιστρογόνα σε συνδυασμό με βαζεδοξιφένη και τιβολόνη.

Οι ιατρικές επιλογές ΘΟΥ που συνιστώνται από την Ενδοκρινολογική Εταιρεία περιλαμβάνουν:

• Χάπι / δισκία οιστρογόνων – προγεστερόνης ή και μόνο οιστρογόνων
• Διαδερμική θεραπεία με οιστρογόνα σε μορφή τσιρότου, ή ζελέ, ή σπρέι (υπάρχει μικρή αύξηση κινδύνου φλεβικής θρομβοεμβολής).
• Επιλεκτικά αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης, της σεροτονίνης / αναστολείς νορεπινεφρίνης-επαναπρόσληψης, γκαμπαπεντίνη ή πρεγκαμπαλίνη συνιστάται για τις γυναίκες που θέλουν φαρμακευτική αγωγή για τη διαχείριση μέτριων έως σοβαρών εξάψεων, αλλά που προτιμούν είτε να μην λαμβάνουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης ή έχουν αντενδείξεις για θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.
• Χαμηλή δόση κολπικού οιστρογόνου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του ουροποιογεννητικού. Τα κολπικά οιστρογόνα ακόμη και χαμηλής δόσης δεν συστήνεται σε γυναίκες με ιστορικό καρκίνου εξαρτώμενου από οιστρογόνο όπως γυναίκες με καρκίνο του μαστού η του ενδομητρίου.

“Ουσιαστικές” Επιπτώσεις των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης

Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα της ζωής (Δρ     Stuenkel). Υπάρχουν ακραίες περιπτώσεις όπου μια γυναίκα με ιστορικό στεφανιαίας νόσου ή ακόμη και καρκίνο του μαστού, θα μπορούσε να επιλέξει ΘΟΥ όταν ο κίνδυνος αντισταθμίζεται από τα οφέλη της ΘΟΥ.

Η διακοπή της ΘΟΥ μια επίσης ατομική επιλογή.

Οι κατευθυντήριες γραμμές αναφέρουν επίσης ότι η διακοπή της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης είναι επίσης μια ατομική επιλογή. Τα εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα και ο πόνος στις αρθρώσεις μπορεί να επιστρέψουν με την διακοπή της ΘΟΥ και, ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, οι γυναίκες μπορούν να επιλέξουν να ξεκινήσουν ξανά ΘΟΥ, ίσως σε χαμηλότερη δόση, ή να αναζητήσουν ανακούφιση σε μη ορμονική θεραπεία.

Αντενδείξεις για ΘΟΥ κατά την εμμηνόπαυση σύμφωνα με την Food and Drug Administration, ΗΠΑ

Ενεργή ηπατική νόσος
Ενεργή ή πρόσφατη ασθένεια αρτηριακών θρομβοεμβολικών επισοδείων, όπως στηθάγχη, και έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Καρκίνος του μαστού ή όταν υπάρχει υποψία καρκίνου του μαστού
Αλλεργία ή και υπερευαισθησία στη δραστική ουσία της ΘΟΥ
Δερματική πορφύρια (απόλυτη αντένδειξη)
Ιστορικό φλεβικής θρομβοεμβολής (εν τω βάθη φλεβική θρόμβωση, πνευμονική εμβολή κλπ)
Αδιάγνωστη μητρορραγία
Υπερπλασία του ένδομητρίου
Υπέρταση

Επιπρόσθετες πληροφορίες για τους ασθενείς είναι διαθέσιμες και στην www.menopausemap.org.