Πολύποδες στο αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας

Το ποιο κάτω κείμενο έχει δημοσιευτεί στο Διεθνές επιστημονικό έντυπο Χειρουργικής 

Βασίλειος Τάνος και συνεργάτες. MD PhD,
Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας, St. George’s Medical School στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και Αρεταίειο Νοσοκομείο στη Λευκωσία

Οι πολύποδες του ενδομητρίου, του τραχήλου της μήτρας και του κόλπου εμφανίζονται στο 7,8% -50% των γυναικών. Η ανάπτυξη πολυπόδων στο αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας οφείλεται σε κυτταρογενετικές μεταλλάξεις στα χρωμοσώματα 6,7 και 12 καθώς και σε επιγενετικούς παράγοντες που περιλαμβάνουν ενζυμικές και μεταβολικές δραστηριότητες. Οι πολύποδες του τραχήλου της μήτρας εμφανίζονται σε μικρότερο ποσοστό 2,5% μικρής κλινικής σημασίας αφού πολύ σπάνια εμφανίζουν κακοήθεια. Ένα από τα συμπτώματα μπορεί να είναι και η αυξημένη κολπική βλέννη. Σε ελάχιστες περιπτώσεις μπορούν να προκαλέσουν αιμορραγίες μετά από σεξουαλική επαφή. Οι πολύποδες του τραχήλου της μήτρας αυξάνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Η κολπική υπερηχογραφία με η χωρίς σκιαγραφικό υλικό και ιδιαίτερα η τρισδιάστατη απεικόνιση παρέχουν εξαιρετική διαγνωστική ικανότητα για το μέγεθος και την ανατομική θέση των πολυπόδων στο ενδομήτριο. Σε ασυμπτωματικές νεαρές γυναίκες, με μικρό ενδομήτριο πολύποδα κάτω από 10 χιλιοστά, η συντηρητική διαχείριση είναι ασφαλής. Συνιστάται για 3-6 μήνες παρακολούθηση με δια-κοπλπική υπερηχογραφία αφού ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των ευρημάτων θα εξαφανιστούν με τη πάροδο του χρόνου και τις διαδοχικές περιόδους.

Πολύποδες του ενδομητρίου που εντοπίζονται στο θόλο και στα σαλπιγγικά στόμια, επηρεάζουν τη γονιμότητα και διαταράσσουν την κανονική κυτταρική λειτουργία λόγω χρόνιας φλεγμονής ενώ εμποδίζουν μηχανικά την ελεύθερη διάβαση του σπέρματος μέσα στις σάλπιγγες. Σε περιπτώσεις όπου η παρουσία ενός πολύποδα είναι η αιτία υπογονιμότητας, συνιστάται η υστεροσκοπική εκτομή. Όταν ο μόνος λόγος υπογονιμότητας είναι ένας ενδομήτριος πολύποδας, η αφαίρεση του οδηγεί άμεσα σε εγκυμοσύνη. Η διάγωση πολύποδα είτε σε περι- εμμηνοπαυσιακές ή μετα-εμμηνοπαυσιακές, συμπτωματικές ή ασυμπτωματικές ασθενείς επιβάλλει σχολαστική υστεροσκοπική εξέταση και αφαίρεση του πολύποδα. Η απόξεση του ενδομητρίου, η λήψη βιοψιών και η ιστοπαθολογική εξέταση επίσης μπορούν να αποκλείσουν υποκλινική υπερπλασία του ενδομητρίου ή/και καρκίνο.

Η υστεροσκοπική χειρουργική επέμβαση για μεγάλους πολύποδες του ενδομητρίου γίνεται υπό γενική αναισθησία με τη χρήση διπολικής αγκύλης, ηλεκτρικού τεμαχιστή ή ξυριστικής ακίδας τα οποία είναι πολύ αποτελεσματικά και παρέχουν υψηλή ασφάλεια στην ασθενή.

Ο ρυθμός επανεμφάνισης των πολυπόδων μετά την εκτομή τους είναι άγνωστος. Οι πρόσφατες εξελίξεις στη υπερηχογραφία και στην υστεροσκόπηση, παρέχουν ακριβή διάγνωση και αποτελεσματική θεραπεία μειώνοντας σημαντικά τις χειρουργικές επιπλοκές και το ποσοστό επανεμφάνισης.

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν σημαντικά αυξημένη συχνότητα εμφάνισης πολύποδων του εντέρου και ιδιαίτερα του ορθού σε ομάδες που είχαν επίσης πολύποδα ενδομητρίου. Γι΄ αυτό επιβάλλεται η παραπομπή τους για κολονοσκόπηση ρουτίνας. Επίσης οι γυναίκες που εμφάνισαν πολύποδα στο έντερο θα πρέπει να αποστέλλονται για δια-κολπικό υπερηχογράφημα για πιθανό ενδομήτριο πολύποδα.

Σημειώνεται ότι οι πολύποδες του ενδομητρίου έχουν το χαμηλότερο ρίσκο μετάλλαξης σε καρκίνο συγκρίνοντας τους με εκείνους στο ορθό έντερο, στην ουροδόχο κύστη, στο φάρυγγα, στη ρινική ή λαρυγγική κοιλότητα.